Walczyli o wolność

20 marca 1942 roku hitlerowski okupant podczas publicznej egzekucji powiesił w cieszyńskim Lasku Miejskim 24 żołnierzy ZWZ AK. Ich cześć uczcili dziś w samo południe mieszkańcy Cieszyna, władze Miasta i Powiatu oraz Kombatanci.

Co roku w rocznicę tych wydarzeń Pod Wałką w Cieszynie na uroczystym apelu gromadzą się przedstawiciele różnych środowisk, aby pochylić się pod pomnikiem poległych i złożyć symboliczne wiązanki kwiatów. Podczas apelu szczególne słowa podziękowania do kombatantów skierował wiceburmistrz Cieszyna Włodzimierz Cybulski: To dzięki wam tak żywo pamiętamy o tych, którzy oddali życie za wolność. Tą pamięć należy przekazywać kolejnym pokoleniom. Mimo opadów śniegu pod pomnikiem zgromadziło się dziś wiele delegacji. Nie zabrakło harcerzy i uczniów cieszyńskich szkół.

Po zajęciu Śląska hitlerowski okupant zastosował w stosunku do miejscowej ludności polskiej metodę terroru i dyskryminacji. Jej formy były różne od wysiedlenia czy wywozu na przymusowe roboty do Rzeszy po areszt, zesłanie do obozu koncentracyjnego i egzekucje. Takich egzekucji było kilka, już we wrześniu 1939 miała miejsce pierwsza egzekucja w Krasnej. Oprócz tragicznych wydarzeń Pod Wałką w historii zapisały się również egzekucje w Haźlachu(9.IX 1944) , Ustroniu ( 9.IX.1944), Cieszynie (1.V.1945). Za swą polskość ziemia cieszyńska zapłaciła obfitą daninę krwi. W czasie wojny w cieszyńskim zginęło 2815 osób, w tym z Cieszyna 737. Największe straty obok Cieszyna poniosły: Ustroń, Wisła, Brenna, Skoczów, Strumień i Zebrzydowice.
Od samego początku okupacji mieszkańcy podjęli aktywną walkę przeciwko hitlerowskiemu najeźdźcy. Do pierwszych antyniemieckich ugrupowań konspiracyjnych należały Organizacja Orzeł Biały oraz powołana do życia przez dr. Pawła Musiała i inż. Franciszka Kwaśnickiego Tajna Organizacja Wojskowa . Ugrupowania te zostały podporządkowane utworzonej w Warszawie jesienią 1939 r. organizacji wojskowej podziemia Służba Zwycięstwa Polski przekształconej w maju 1940 r. w Związek Walki Zbrojnej, który w 1942 został przekształcony w Armię Krajową. Na terenie powiatu cieszyńskiego działały pododdziały AK w Brennej i w Ustroniu oraz grupy w Strumieniu, Skoczowie i Istebnej.